Blu-ray nedir?

Blu-ray nedir?
Blu-ray Disk ( BD ) olarak ta bilinen yeni nesil optik disk formatıdır. Aralarında Apple, Dell, Hitachi, HP, JVC, LG, Mitsubishi, Panasonic, Pioneer, Philips, Samsung, Sharp, Sony, TDK ve Thomson?ın da bulunduğu dünyanın önde gelen üreticilerinin Blu-ray disk birliği ( Blu-ray Disc Association - BDA ) adı altında geliştirdikleri yeni format özellikle yeni nesil yüksek çözünürlüklü ( HD ) videoların tek bir diskte saklanabilmesinde yardımcı olurken aynı zamanda çok büyük miktarda veri depolamaya da yardımcı oluyor.

Tek tabakalı bir Blu-ray disk 25 GB?lık kapasitesi ile iki saatten fazla HDTV kalitesinde görüntü veya onüç saat civarında standart çözünürlüklü görüntü saklayabiliyor. Çift tabakalı biçimi ise 50 GB veri depolama kapasitesine sahip. Blu-ray ileride kolayca genişletilebilsin diye ayrıca çoklu-katman desteğide barındırıyor, herbir katmanda 25 GB veri ile ileride veri kapatisesi 100-200 GB seviyelerinde olabilmesi planlanmaktadır.
Halihazırda kullanılmakta olan DVD gibi optik disk teknolojileri veri yazmak ve okumak için kırmızı lazer kullanırken, yeni format mavi-menekşe lazer kullanmakta. Blu-ray ürünler farklı lazer tipleri kullanılmasına rağmen, BD/DVD/CD uyumlu optik okuyucusu yardımıyla CD ve DVD?leride oynatabilmektedir. 405 nm? lik mavi-menekşe lazerin dalga boyu, 650 nm dalga boyuna sahip kırmızı lazerden daha kısadır.Bu da daha lazer ışınının çok daha hassas bir şekilde odaklanmasını mümkün kılmakta ve dolayısıyla veriler daha sık olarak daha az bir alanda depolanabilmektedir. Sayısal açıklığın 0.85 olarak değiştirilmesi ile de sonuçta kullanılmakta olan CD veya DVD? ler ile aynı boyuttaki bir Blu-ray diks 50 GB? a kadar veri depolayabilmektedir.
HDTV?nin hızlı yükselişi ile birlikte tüketicilerin yüksek çözünürlüklü görüntüleri kaydetme istekleride artmıştır ve Blu-ray disklerin tasarımı bu düşünce ile ortaya çıkmıştır. Blu-ray dijital yayıncılık tarafından kullanılan MPEG-2 TS formatının doğrudan kaydını desteklemekte ve bu Blu-ray?i dijital televizyonların küresel standartları ile uyumlu kılmaktadır. Bunun anlamı HDTV yayınlar herhangi bir veri kaybı olmaksızın veya fazladan işleme gerek duyulmaksızın doğrudan disklere kaydedilebilmektedir. Artan veri kapasitesi ile birlikte Blu-ray 36 Mbps veri iletim hızını kullanmaktadır. Bu hız HDTV? nin asıl resim kalitesini koruyarak kaydedilmesi ve seyredilmesi için gerekenden bile fazladır. Ayrıca optik disklerin rastgele erişim özellikler kullanılarak, yüksek çözünürlüklü bir görüntü kaydedilirken aynı disk üzerinde başka bir görüntünün izlenmeside mümkün olmaktadır.
Önümüzdeki yıllarda HDTV? ye geçiş ile birlikte Blu-ray cihazların VCR ve DVD kaydedicilerin yerini alması beklenmektedir. Bu format aynı zamanda gelecekte bilgisayarlardaki veri depolama ve yüksek çözünürlüklü filmler için standart olacak gibi duruyor.
Neden Blu-ray ismi?
Blu-ray, ismini veri yazıp okumak için kullandığı mavi-mor ( Blue-Vit ) lazer ışınının ?Blue? su ile optik ışının ?ray? inin birleşmesinden alıyor. Blu-ray yazımındaki ?e? harfinin eksikliği Blu-ray disk birliğinin bu adı kayıtlı bir ticari marka olarak kaydettirebilmeleri için bilerek yaptıkları bir oynama.
Hangi Blu-ray biçimleri planlanmakta?
Blu-ray? in çok geniş bir biçim yelpazesi planlanmakta. Aşağıda bu biçimlerden başlıcaları yer almaktadır.
*BD-ROM Yazılımlar, oyunlar ve film dağıtımları için sadece okunabilir ( Read-Only ) biçim.
*BD-R Görüntü kaydı ve bilgisayarda veri depolamak için kaydedilebilir ( Recordable ) biçim.
*BD-RE Görüntü kaydı ve bilgisayarda veri depolamak için yeniden yazılabilir ( Rewritable ) biçim.
Blu-ray disklere ne kadar hızlı veri yazılıp okunabilir?
Blu-ray disk tanımlamalarına göre 1x hız 36 Mbps olarak tanımlanmıştır. Ancak BD-ROM biçimindeki filmler en az 54 Mbps veri hızına ihtiyaç duyacaklardır, ilk nesil Blu-ray cihazların 2x ile piyasaya sürülmesi beklenmektedir ( 72 Mbps ). Blu-ray disklerde uygulanmakta olan daha büyük ?Sayısal açıklık (Numerical aperture-NA)? değerinin bir sonucu olarak daha yüksek hızlarda olasıdır. Sayısal açıklık değerinin büyük olması Blu-ray? in kayıt için daha az güç harcamasına, DVD ve HD-DVD ile aynı veri hızına ulaşması için bu disklerden daha düşük dönme hızlarına gereksinim duymasını sağlamaktadır. Geçenlerde birçok internet sitesinde özellikle yeni satışa sunulan 56x CD-ROM sürücülerin bazılarında, CD? lerin 30000 devir/dak. bulan yüksek dönme hızlarında fiziksel olarak dayanmadığı ve CD-ROM içinde parçalandığı yönünde haberler yer almıştı, dolayısıyla yüksek dönme hızları kullanılan CD malzemeleri için de bir fiziksel sınır bulunmakta. Oysa Blu-ray? de kullanılan sayısal açıklık değeri ile örneğin 10000 dev/dak. lık bir dönme hızı için Blu-ray 12x yani yaklaşık 450 Mbps? lık gibi bir hıza ulaşabilmekte. Bu sebepten dolayı BDA 8x? e kadar bir hız planlamakta.
Blu-ray hangi ses ve görüntü codeclerini destekleyecek?
Blu-ray disk birliğinin ( BDA ) hem görüntü codecleri hem de ses codecleri konusundaki son Kararları henüz netleşmesede belirli temel codecler duyulmaya başlandı. Daha önce FRExt olarak anılan MPEG-4 AVC High Profile ve Microsoft?un WMV9 tabanlı önerilen SMPTE standardı VC-1 görüntü codecleri mutlaka desteklenecek. Ses codekleri konusunda ise henüz hiçbirşey kesinleşmiş değil ancak yeni codeklerin şu anda kullanılanlardan belirgin bir şekilde ayrılacak seviyede daha kaliteli olması konusunda çalışılıyor.